การพัฒนาแนวทางการยกระดับคุณภาพศูนย์เด็กเล็กภาคกลางให้ได้ตามมาตรฐานศูนย์เด็กเล็กแห่งชาติ

บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) พัฒนาแนวทางการยกระดับคุณภาพศูนย์เด็กเล็กภาคกลางให้ได้ตามมาตรฐานศูนย์เด็กเล็กแห่งชาติ และ 2) ศึกษาผลการพัฒนาคุณภาพศูนย์เด็กเล็กภาคกลางให้มีคุณภาพตามมาตรฐานศูนย์เด็กเล็กแห่งชาติ กลุ่มตัวอย่างเป็นศูนย์เด็กเล็กในพื้นที่การศึกษาเขตภาคกลาง ซึ่งกระจายอยู่ในทุกสังกัด และทุกขนาดของศูนย์เด็กเล็ก ซึ่งได้รับการคัดเลือกแบบเจาะจง จำนวนทั้งสิ้น 12 แห่ง โดยใช้การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมและการประยุกต์ใช้วงจรคุณภาพเดมมิ่งในการดำเนินงาน แผนการวิจัยกำหนด เป็น 3 ระยะ ได้แก่ ระยะที่ 1 การศึกษาบริบทศูนย์เด็กเล็ก ระยะที่ 2 การปฏิบัติการวิจัย และระยะที่ 3 การศึกษาผลการพัฒนา เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ 1) ชุดคู่มือการยกระดับคุณภาพศูนย์เด็ก 2) แบบประเมินศูนย์เด็กเล็ก และ 3) แบบบันทึกข้อมูลการให้คำปรึกษาผ่านระบบออนไลน์ วิเคราะห์ข้อมูลด้วย การวิเคราะห์เนื้อหาจากการถอดบทเรียนหลังดำเนินงานวิจัย และ การแจงนับคะแนนเทียบกับเกณฑ์ที่กำหนด
ผลการวิจัยพบว่า
1. แนวทางการยกระดับคุณภาพศูนย์เด็กเล็กภาคกลางตามมาตรฐานศูนย์เด็กเล็กแห่งชาติประกอบด้วย 1) การอบรมให้ความรู้แก่ครูและผู้บริหารผ่านกิจกรรมการเรียนรู้โดยวิธีพาทำ 2) การนิเทศกำกับติดตามการยกระดับคุณภาพการปฏิบัติงานในพื้นที่ปฏิบัติงานจริงและโดยใช้การสื่อสารออนไลน์ และ 3) การประเมินผลและพัฒนาผู้บริหารด้านการบริหารจัดการศูนย์เด็กเล็ก ด้านการจัดกระบวนการเรียนรู้ของครูเพื่อส่งเสริมการพัฒนาเด็ก และด้านคุณภาพเด็ก
2. ผลการพัฒนาคุณภาพศูนย์เด็กเล็กภาคกลางตามมาตรฐานศูนย์เด็กเล็กแห่งชาติ ก่อนเริ่มศึกษามีคุณภาพอยู่ในระดับต้องพัฒนา ทั้ง 12 ศูนย์ หลังการดำเนินงานยกระดับคุณภาพพบว่า ศูนย์เด็กเล็กมีคุณภาพอยู่ในระดับน่าพอใจ จำนวน 10 ศูนย์ และระดับที่ยังไม่น่าพอใจต้องพัฒนาต่อไป จำนวน 2 ศูนย์

ABSTRACT
The objectives of this research were 1) to develop an approach to enhance the quality of childcare centers in Central Thailand to qualify for Thailand’s National Standard, and 2) to study the result of developing the quality of childcare centers to qualify for Thailand’s National Standard. The sample group was twelve childcare centers in Central Thailand with diverse affiliations and operational sizes, selected by using purposive sampling employing a Participatory Action Research (PAR) and applied the Deming Cycle (Plan-Do-Check-Act: PDCA) in operation. The research was divided into three phrases (1) studying the context of childcare centers (2) conducting empirical research and (3) studying the result.
Research findings were as follows:
1. An approach to enhance the quality of childcare centers in Central Thailand to qualify for Thailand’s National Standard was developed and it comprises (1) training to provide knowledge for teachers and administrators through learning-by-doing approach (2) supervising and monitoring the quality enhancement practices in the field through online-communication, and (3) evaluating the results and developing administrators in the aspects of childcare center management, organizing learning processes of teachers to promote child development, and children quality.
2. The result of developing the quality of childcare centers in Central Thailand to qualify for Thailand’s National Standard showed that in pretest evaluation, all twelve childcare centers were in the quality level of “improvement required”, whereas the posttest evaluation after conducting quality enhancement activities showed that the quality of ten childcare centers were enhanced to the satisfactory level and two childcare centers remained in the unsatisfactory level.