ความเครียดของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครปฐม

บทคัดย่อ
การวิจัยในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาระดับความเครียดของผู้บริหารสถานศึกษา 2) เปรียบเทียบระดับความเครียดของผู้บริหารสถานศึกษา จำแนกตามสถานภาพส่วนบุคคล และขนาดของสถานศึกษา และ 3) เสนอแนะแนวทางการลดความเครียดของผู้บริหารสถานศึกษา กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยคือผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครปฐม จำนวน 144 คน ซึ่งได้มาโดยการสุ่มแบบแบ่งชั้นตามสัดส่วนกระจายตามขนาดโรงเรียน และสัมภาษณ์ผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน จำนวน 9 คน ได้มาด้วยวิธีเลือกตัวอย่างแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่แบบวัดความเครียดของโรงพยาบาลสวนปรุง กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข และประเด็นในการสัมภาษณ์สร้างขึ้นโดยผู้วิจัย วิเคราะห์ข้อมูลโดยการหาค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การทดสอบที การวิเคราะห์ความแปรปรวนทางเดียว ทดสอบ ความแตกต่างรายคู่โดยวิธีของเชฟเฟ่ และการวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการวิจัยพบว่า
1. ผู้บริหารสถานศึกษามีความเครียดในภาพรวมอยู่ในระดับมาก
2. ผู้บริหารสถานศึกษาที่ปฏิบัติงานในสถานศึกษาที่มีขนาดต่างกัน มีความเครียด แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 โดยสถานศึกษาขนาดเล็กมีความเครียดมากกว่าสถานศึกษาขนาดใหญ่ ผู้บริหารสถานศึกษาที่มี เพศ อายุ วุฒิการศึกษา ประสบการณ์ในการทำงาน และวิทยฐานะต่างกันมีระดับความเครียดไม่แตกต่างกัน
3. ข้อเสนอแนะในการลดความเครียดของผู้บริหารสถานศึกษา ประกอบด้วย ควรส่งเสริมและสนับสนุนระบบการจัดการที่ดีในสถานศึกษา การจัดทำโครงการที่เกี่ยวข้องกับการผ่อนคลายความเครียด ควรลดความซ้ำซ้อนของงาน เพื่อให้สะดวกต่อการปฏิบัติงาน ยึดการเรียนการสอนเป็นสำคัญ ควรหากิจกรรมทำเมื่อเกิดความเครียด อาทิ การออกกำลังกาย หรือทำกิจกรรมช่วยเหลือผู้อื่น

ABSTRACT
This research aimed to: 1) study the level of stress of school administrators; 2) compare the level of stress of school administrators as classified by personal factors and school sizes; and 3) compile suggestions to reduce stress of school administrators. The research sample was 144 school administrators under Nakhon Pathom Primary Educational Service Area Office, derived by proportional stratified random sampling as distributed by school sizes, and 9 school administrators derived by purposive sampling. The research instruments were Suanprung Stress Test questionnaire developed by the Mental Health Department, Ministry of Public Health and an interview form constructed by the researcher. Data were analyzed with percentage, mean, standard deviation, t-test, one-way analysis of variance, and pair difference test by Scheffe and content analysis.
The findings of this research were as follows:
1. Overall, the level of school administrators’ stress was at a high level.
2. The school administrators as classified by school sizes had different stress levels with statistical significance at .05. Particularly, those who worked in small school experienced higher stress levels than that of the large schools. While, there was no difference among those as classified by gender, age, educational level, work experience and academic position.
3. The suggestions to reduce stress for administrators were as follows: promoting and supporting a proper management system in schools; organizing projects for relaxation; lessening work overlap to facilitate work implementation; adhering to student affairs work; and participating in recreational activities such as doing exercises or engaging in volunteering activities to help others.